Image provided by: University of Oregon Libraries; Eugene, OR
About Toveritar. (Astoria, Or.) 19??-1930 | View Entire Issue (June 17, 1919)
No 24 Tiistaina kesäk 17 p 1919 Tieteen Keijukaismaa Suomentanut Selma-täti' (Jatkoa) Ja te muistatte että hiili on muodostunut kasveista ja että se lämpö mikä 'palavasta hiilestä tu lee on niitä auringonsäteitä mitä kasvit' keräsivät Ajatelkaapas miten paljon palava "hiili voi ai kaan saada Emme ainoastaan sillä huoneitamme lämmitä ja hii likaastilla valaise' mutta höyry veturit ja kaikki höyrykoneet käyvät sen höyryvoiman avulla jonka hiilestä tuleva lämpö syn nyttää höyrylaivat kulkevat yli merien mailman kaikkiin osiin saman voiman avulla Öljy lam puissamme on otettu joko olii veista jotka kasvavat puissa tai hiilestä eli niistä kasvis- ja eläin jätteistä mitä on maassa Yk sinpä talikynttilätkin ovat teh dyt lampaan talista ja lampaat syövät ruohoa ja muita kasveja ja niin käännymme minne ta hansa me näemme että kaikki se valo ja lämpö mitä mailmassa oli jokö'se sitten tulee tulesta kynttilöistä lampuista tai- kaa susta ja joko se käyttää koneita kulettaa junia 'höyrylaivoja ja mitä tahansa on kaikki niiden nä kymättömien pikkuruisten aalto jen työtä jotka kulkevat aurin gosta maahan ja joita me kut summe auringon säteiksi Ja vielä ön olemassa joitakin kytkeytyneitä aaltoja joista em me ole maininneet jotka eivät ole meille hyödyksi valona eikä läm pönä mutta jotka eivät kuiten kaan ole joutilaina 'Pankaamme hopeasuolaliuok sessa '(nitrate of silver) kastellun Valkosen paperin päälle pitsin kappale lasin alle ja kasokaamme mitä auringon säteet tässä vai kuttavat 'Se vähitellen särkee hopeasuolan ja muuttaa sen tum man ruskeaksi aineeksi ainoas taan niissä kohdin missä pitsin langat ovat on- paperi pysynyt Valkosena kun eivät säteet pääs seet alle ja näin me saamme pit sin kuvan paperille Nyt kas tamme paperin veteen johon on sekotettu soodahyposulfaattia ja tämä kiinnittää kuvion paperille pysyväisesti ettei auringonsäteet enään voi sitä muuttaa Tässä ova tnäkymättömät aallot olleet toimessa eikä ne ole olleet valo na eikä lämpönä vaan kemiallisi na agentteina ja juuri nämä aal lot he ovat joiden avulla teh dään valokuvia Ja nyt sanokaapas emmekö to dellakin voi kutsua näitä näky mättömiä aaltoja joista aurin gonsäteet" muodostuvat keiju kaislähettiläiksi kun ne alitui seen matkustavat auringosta maahan ei koskaan leväten ei koskaan väsyen tehdessään kai ken työn maailman ihanassa luonnossa? Niin vä'hän kun o lemme niistä voineet tässä oppia niin eikö sittenkin teistä tunnu että ne ovat sen arvoiset että niitä kannattaa edelleen tutkia ja oppia niitä paremmin tunte maan kun katselemme niiden te kevän työn ihania tuloksia? :M lii naiset kreikkalaiset jumaloivat aurinkoa ja tuomitsivat kuole maan yhden aikansa suurimmis ta filosoofeista nimeltä Anazago ras sentähden että hän väitti että auriko ei ole jumala Emme voi ihmetellä että- muinaiset kan sat pitivät aurinkoa jumalana kun näemme miten paljon se ai kaan saa maan päällä : mutta me tiedämme että tämä suunnatto man suuri taivaankappale on vaan kaasuista palavaa ainetta eikä se ole jumala Yhtäkaikki voimme me ajatella siitä lisätyl- f 4 tV JL I — KAUNIS JO E Minä olon pieni koira ja olen syn tynyt tallissa pienen kaupungin lai dassa Ensimmäisen paikan minkä muistan oli äitini vieressä jossa makasin mukavana ja lämpöisenä Toiseksi muistan olleeni aina näläs sä Minä en halua sanoa paljon lap suuteni ajasta Minä olen jo asunut kauan sellaisessa perheessä jossa ei koskaan kuulla kiukkuista sanaa eikä kukaan ajattelekaan toista pa hoin kohdella tai satuttaisi viatonta mykkää -eläintä Se mies joka o misti minun äitini oli maitomies Se piti yhtä hevosta ja kolmea leh mää ja hänellä oli vanhat kärryri sat joilla hän kulettl maidon Minä luulen että ei sen pahempaa miestä löydy koko maanpäältä kuin se maitomies oli Se tapasi lyödä ja nälällä kiduttaa minun äitiäni Äi tiäni kurittalssa näin hänen käyttä vän paksua piiskaa Kun minä tulin vanhemmaksi niin kysyin äidiltäni miksi hän ei juokse pois? Hän sa noi että ei hän halua Myöhemmin minä huomasin että hän ei halun nut karata pois sillä hän rakasti isäntäänsä vaikka tämä olikin raa ka ja julma Minä luulen että hän olisi vaikka henkensä antanut isän tänsä edestä jos olisi sillä voinut pelastaa isäntänsä Sen lisäksi että isäntämme oli julma oli hän vielä laiskakin Sen jälkeen kun hän oli kulettanut mai tokannut hänellä ei ollut mitään muuta tehtävää kuin puhdistaa talli ja piha mutta hän ei "tehnyt sitä kään Jos hän olisi sen tehnyt niin se olisi saattanut hänen kotinsa kauniiksi miellyttäväksi ja hauskaksi- - Meillä äitini kanssa oli makuu paikka tallin nurkassa olkikasan päällä ja aina kun äiti kuuli isän tämme askeleet aamusella niin hän herätti minut jotta voin juosta heti ovesta ulos kun isäntämme avasi sen Aina mennessämme hänen o hitsensa koetti hän potkasta meitä mutta äiti opetti minullekin miten parhaiten välttää 1 nuo potkut Kun isäntämme oli saanut hevosen valjastettua ja maitokannut laitettua kärryille lähti hän viemään niitä kaupunkiin jä äiti oli aina valmis lähtemään hänen mukanaan Minä Joskus kysyin häneltä että miksi hän viitsii seurata tuollaista miestä niin hän sanoi että joskus saan luun palasen jostain talosta jossa pysäh dymme Mutta se ei ollut ainoa syy hänen seuraamiseensa vaan äitini kaikesta huolimatta tykkäsi isännäs tään ja siksi halusi kulkea hänen mukanaan Minulla ei ollut hänen kärsivällisyyttään jotta olisin men nyt mukaan Minä katselin heidän jälkeensä niin kauan -kuin näin ja sitte juoksin katsomaan jos emän nällä olisi ollut jotain ruu'an jättei tä minulle annettavaksi Minä mel kein aina sain jotain sillä hän sääli minua Monesti hän katsoi minua leppeästi ja puhutteli ystävällisesti kun hän heitti minulle jotain jään nöksiä Minulla oli useampia siskoja ja veljiä — kuusi kaikkiaan Eräänä lä mielenkiinnolla nyt kun ku vittelemme mielessämme miten sen pikkuruiset lähettiläät kiitä vät halki avaruuksien tulevat maan päällekin antaen meille va lon nähdäksemme ihania- värejä katseltavaksemme lämmittäen maan ja ilman tehden virkistä vät sateet ja lyhyesti sanoen tävttäen mailman elämällä ja i lolla (Jatk) sateisena päivänä me olimme silloin kahdeksan viikon vanhoja' tuli isän tämme kahden tai kolmen risaisen lapsensa seuraamana talliin ja kat seli meitä niin kummallisesti' Sit ten hän alkoi kiroilemaan että o-' 'emme niin rumia että meitä el kukaan halua osinakaan Xiti katsoi häntä huolestuneena rukoilevasti sil miin - sillä hän aavisti että joku vaara uhkasi hänen penttujaan Se suututti vain enemmän isäntäämme ja hän kiroili kahta kauheammin Hän otti yhden pennuista toisensa perään ja teki lopun " heidän elä mästään meidän - toisten 1 katsellessa päältä Se oli kauheata'-' Minä ma kasin heikkona jä - vapisevana o- dottaen sitä hetkeä jolloin minun elämästäni tehdään loppu - Minä en tiedä miksi hän minut säästi mutta minä yksin jäin jälelle Minun äitini ei enään tämän jä--lestä koskaan ollut niinkuin ennen Hän muuttui heikoksi ja surkastu neeksi Ja - vaikka hän oli vasta neljän vuoden vanha niin hän näyt ti jo vanhalta koiralta Hän ei e nään voinut juosta isäntänsä peräs sä makasi vain olkikasan päällä ja kun minä toin hänelle jäännök siä ruuaksi niin käänsi vain päänsä pois Eräänä päivänä nuoleskeli hän minua hellästi ja heilutteli häntään sä ja siihen hän kuoli Kun minä ikävissäni ja onnettomana istuin äi tini vieressä tuli isäntäni talliin Minä en voinut katsoa ' häntä sil miin sillä hän oli tappanut t minun äitini Siinä hän makasi pieni kuih tunut arpinen isäntämme kuoliaaksi piinaama ja rasittama ' nälkäinen luontokappale Äitini ei enään kos kaan katsoisi minua ystävällisesti tai nuku kanssani öitä jotta pysyi sin lämpimänä Voi kuinka minä vihasin hänen murhaajaansa — i äntääni! Olin silti niin kauan hil jaa kun hän tuli ja potkasi minua Sydämmeni oli melkein nmrtunut joten en voinut enää kärsiä enem pää tuollaista kohtelua Minä hyp päsin ylös ja purin häntä nilkkaan "Oho!" hän sanoi "Vai tappeli ja sinusta tuleekin"! Mutta minä opetan ainut tappelemaan Hän otti miiiua niskasta kiinni ja vei minut pihalla olevan tukin ääreen ''Tom!" hän huusi yhdelle pojistaan "tuo minulle käsikirves" Hän laittoi mi nun pääni tukin päälle ja painoi yh dellä sormellaan minun ponnistele vaa ruumistani Sitten oli äkkinäi nen kauhea kärsimys ja hän leikka si molemmat korvani läheltä päätä poikki sitten käänsi minut äkkiä ympäri ja leikkasi häntäni ja antoi minun mennä Hän katseli minua kun minä tuskissani pyörin ja huu sin maassa Hän oli niin vihassa että el huomannut sitä että ohikul kevat ihmiset voivat kuulla huutoni Eräs nuori mies sattui justiin me nemään siitä ohi Hän kuuli huu toni ja riensi paikalle ennenkuin isäntäni huomasikaan häntä Kärsi myksistäni huolimatta kuulin hänen vihassa kysyvän: "Mitä sinä olet teh nyt tuolle koiralle?" Minä olen lei kannut siltä korvat koska se tappe lee nuori mieheni" sanoi isäntäni 'Ei ole olemassa lakia joka estäisi tätä vai onko?" "Ei myöskään ole lakia joka es täisi minut ottamasta koiran tuollai selta julmurilta'' huusi nuori mies isännälleni siepaten minut käsivar relleen 'ja käveli ulos portista Minä valitin kivusta mutta seurasin kui tenkin minne päin me menimme Hän lähti menemään kaupunkiin päin menevää tietä Vihdoin hän pysähtyi pienen Ja hauskannäköisen kodin eteen Sitten vei hän minut -H-H takapihalle pieneen talliin Ympä-' rillänl olevat' pojat kauhistuneena huusivat: "Oh Harry serkku mikä tuota koiraa Vaivaa?" ''Sssll älkää puhuko mitään Jack mene keitti öön ja sano Marille että hän antaa lämmintä vettä ja pesusienen mut ta varo että eivät äiti ja Laura saa kuulla" Kun hän sai pestyä minun korvani ja häntäni hankasi hän niihin jotain kylmältä tuntuvaa ainetta jolta tun tui kovin hyvältä ja sitoi he sitten 'Minä tunsin itseni paljon paremmal ta Ja voin Jo katsella ympärilleni' Vähän ajan : kuluttua ' huusi ' yksi pojista: "Täällä se on Laura!" v Nuori tyttö tuli talliin varjostaen' käsin silmiään auringolta Minä 0-' Ien vieläkin siinä uskossa että en' ole ikinä nähnyt niin kaunista tyt-' töä "Voi kuinka mukava koira" hän' sanoi ja seisahtui katsomaan hilmiar En ollut koskaan' ajatellut' kuinka mukavan näköinen minä Olen" Kun hän huomasi päässäni ja hännässäni olevat Valkoset kääreet minua hä- vettl niin että hyppäsin nurkkaan-' "Koirarauhka olenko minä loukannut -sinun tunteitasi mitä on tapahtunut päällesi hyvä koira raukka?" kysyl' hän - "Rakas Laura"' sanoi nuori mies ''bän on loukannut itsensä ' ja - minä ' olen sen sitonut" "Kuka satutti sitä?" "Minä en halua sanoa sitä" "Mutta minä tahdon tietää kuka' on niin julma että saattaa loukata1 turvatonta eläintä" Tytön ääni oh"' niin päättävä - että nuoren miehen täytyi kertoa hänelle kaikki "Mut-' ta hyvä Laura tuo mies ei tieten kään ymmärrä paremmin" sanoi hän1 "ehkä häntä Itseään on kohdeltu Jul masti ja ehkä hän on saanut' huonon kasvatuksen ja on Jotenkin turmel tunut jä katkeroitunut elämässään" Nuori mies ja - Laura poistuivat ja vähän ajan : kuluttua tulivat pojat ' katsomaan — miniia tallin ' nurkassa' -' Minä en ollut tottunut poikiin enkä 1 tiennyt olivatko he minun ystäviäni vaiko vihollisia' Minusta tuntui niin oudolta ja samalla hyvältä kun he taputtelivat minua Ja sanoivat " "Hy vä koira" ''Minkä serkku-Harry sanoi sen ni men olevan?" kysyi yksi pojista ' "Joe" vastasi toinen' poikäi' "Mo nimitämme sen - sitten 'ru- maksi Joeksi'" sandf yksi : pojista' jolla oli nauravat silmät' "El Laura pitäisi siitä Kaunis ' Joe paremminkin" sanoi eräs ' po jista ja toiset pyrskähtivät naura-' maan "Olkoon se sitten ' kaunis Joe!" huusivat pojat "Mennään sanomaan äidille ja pyytämään häneltä jotakin hyvää meidän kauniillemme" Minä olin siis päässyt ihmisten ' turviin jotka antavät ystävyytensä ' ulottua mykkää turvatonta eläintä kin kohtaan Tulisin kärsivän sy dämeni täyttyvän hellällä kiitolll-' suudella noita hyviä ihmisiä kohtaan ja ensi kerran elämässäni nukuiit pelkäämättä potkuja — Suomentanut Lempi Klinga MONESSEN PA Monessen ihanneilittolaisten il tama pidettiin kesäk 4 päivänä Ohjelma oli soittoa runoja ker tomuksia ja kappale "Rahapritl sessa nsumja" Meille alkaa su vikoulu ensi kuussa Täällä on nyt hyvin lämpimät ilmat Mei dän kansakoulu loppui kesäkuun neljäntenä 'päivänä Meille alkaa hauska (kesäloma K aarin a Lä Ii tee n mäk i „„H HHH-H"H"M-H"1"Hh4 NAISTEN OSUUSKOTI 2185— 15th St SAN FRANCISCO CAL Telefooni: Market 3958 SAN FRANCISCO 1 !!! t i Iiitiiintiiliiliilnliifi 'TTTTTTT n rrrr