Image provided by: University of Oregon Libraries; Eugene, OR
About Toveritar. (Astoria, Or.) 19??-1930 | View Entire Issue (June 22, 1920)
Tiistaina Kesäkuun 22 p — Tuesday June 22 No 25 TOVERITAR Amerikan suomalaisten työläisnaisten ää nenkannattaja ilmestyy Astoriassa Ore jo ka tiistai The Western Workmen's Pubi ' Society'n kustantamana Tilaushinnat Yhdysvaltoihin l vuosikerta f 150 Puoli vuotta 90c Canadaan ja Suomeen l vuosikerta 175 Puoli vuotta 1100 TOVERITAR Box 99 Astoria Ore Entered as second-class matter July 18th 1911 at the Post Office at Astoria Oregon under the Act of March 3rd 1879 TOVERITAR (THE WOM AN COMRADE) - SUBSCRIPTION RATES IN THE UNITED STATES: One year $150 — 6 montha 90c IN CANADA: One year $175 — 6 months $ I OS Toimitus: HELMI MATTSON Box 99 Astoria Ore TOVERITTAREN TILAAJAMAÄRA OSOTTAA: UUSIA 60 UUDISTUKSIA 21 KATKAISTU — TOVERITTAREN LUKI JOILLE Tiiliä viikolla ei katkaista To verittaren tilauksia vaan odo tamme että kaikki ne tilaajat joiden osotelapussa on numerot 6-22-20 tai siitä alas heti huo matkaa HETI lähettävät uudis tuksen suoraan meille joutuak seen ajoissa tänne ettei Tove rittaren lähetystä katkaista Tä mä on sellainen ystävällinen huomautus ja toivotaan että ti laajat ottavat tämän huomioon Toveruudella Toverittaren tilausten "katkasija" KANSAKOULUPOJAN - RAAKUUDEN OSOTUS Suomen porvarit kasvattavat jo lapsista tyranneja sen todis taa eräs pieni uutinen Suomen lehdissä Uutisessa kerrotaan että Mik kelin työväentalon ohi meni eräs joukkue jossa mukana kulki pieni sotilaspukuun puettu poi kanen vahvasti suojeluskunta merkeillä varustettuna Joukko pysähtyi työväentalon pääkäytä vän kohdalle Joukosta erosi pie ni poika ja pisti valkoisen vaa tekappaleen työväentalon oven ripaan Pieneen vaatelippuun jonka poika ovenripaan asetti oli hyvällä käsiaallla kirjoitettu toiselle 'puolelle: "Kuolette pu nikit" Toiselle puolelle samaan kankaaseen oli kirjoitettu sanat: "Viimeinen hetkenne on käsis sä" Kerrotaan että tämän tekosen - suorittaja on kansakoulupoika Moisia tekoja hän tekee tieten kin suurempien mestarien ylly tyksestä ' Eivätkö tosiaan osoita 'hirvit tävää raakuutta tuollaiset teko set? Porvarillisen järjestelmän kuk kasia on tämäkin tapaus Kun jo nuorena raaistuu lapsen mieli tuollatavoin niin helppoa silloin on vanhempana ryhtyä vaikka minkä'aisiin tekoihin Ei tosi aankaan sitten 'enää murhat ja verilöylyt kauhistuta Ajatellaanpa nyt työläisäidit omia lapsiamme Minkälaisen opetuksen ja valistuksen sieme nen me kylvämme' kasvavien las temme sydämiin? Vaikka' meillä onkin vuosisa taiset kärsimysvelat maksamatta porvariluokalie älkäämme me tuollatavoin opettako lapsiamme kostamaan Älkäämme opetta ko salamurhaajani tavoin teke mään uhkauksia vastustajiemme nujertamiseksi Ei ! Järjestyneenä joukkona tähdätkäämme suoraan nurinku risen järjestelmän sydämeen Älkäämme hautoko kostoa yksi löitä vasta'an Meidän tulee opct taa myös lapsillemme mitä tie tä me rehellisin keinoin vastus tajamme voitamme Kyteköön koston henki mei dän ja meidän lastemme povis sa mutta valitkaamme oikeat aseet joilla nujerramme riisto vallan 'pylväät Käyttäkäämme siinä tehtävässä ainoastaan _ tie don ja valistuksen aseita ei sa lamurhia eikä muita rikoksia Järjestyneen työväen riveissä olkoon" meidän ja meidän las temme paikka SUOMEN PORVARIEN AR MOLIMPPUJA Eräs "Lahjottu" kertoo Suo men lehdissä että Finlayson o sakeyhtiö on hilja-ain satavuo tisjuhlapäivänään jakanut alai silleen herroille ja työläisille "lahjoina tunnustukseksi siitä ansiokkaasta yhteistyöstä" joka on aiheuttanut tehtaan paisumi sen suureksi teollisuuslaitoksek si kolmisen miljoonaa markkaa Työläisille jaettiin myös rip peitä tuosta summasta että tyy tyväisyys ja yhteistunto muka säilyisi" Tässä merkille panta va seikka on kuten tavallista että työläisille jaettu summa ei ollut suuri Työläisten lahjojen jakamisessa menetteli yhtiö har kiten ja etujaan katsoen "Lahjoista" on annettu puolet nyt ja vasta seuraavana syksynä jaetaan toinen puoli Tälläta voin yhtiö sitoo työläisensä_ teh taaseen ainakin kesänajaksi Muuten kuvaavimpana esi merkkinä kertoo "lahjottu" kuinka yleensä näitä antimia on jaettu seuraavaa : "Eräs nainen joka 52 vuotta siis jo varhaisesta lapsuudestaan saakka suurimman osan elämäs tään on työskennellyt tehtaan koneiden ääressä menettäen ter veytensä kuulonsa ja näkönsä sai armolahjaksi kertakaikkiaan kaksisataa markkaa Toinen joka on ollut tehtaassa 46 vuot ta sai sataviisikymmentä mark kaa" 'Se on tunnettu tosiasia työ väestölle että jos muruja putoaa herrojen pöydiltä ne murut ei- ' vät tule tositarvitsevien hyväksi Paremmin : palkatut työläiset ja kätyrisielut saavat suurimman rovon Työläinen joka on koko ikän sä tvöskenneilyt tehtaassa näl käpalkalla saa tavallisesti armo limppuja jaettaessa nuolla näp piään Eikä ole harvinaista se kään että vanhuuden saavuttua — tvöläisen tultua heikoksi ter veyiiestä — saa potkut työmaal ta" eikä anneta minkäänlaisia ar molimppuja lähtiessä Ajatel laampa työläisnaiset omaa koh taloamme teollisuudessa ja työ KUNNALLINEN ÄITIYS- JA NORJASSA Vuoden 1919 alusta alkaen on Krlstianiassa ollut voimassa vanhuus- ja työttömyysvakuutus eli oi keammin avustus Syyskuussa v 1918 päätti kaupungin- valtuusto toi meenpanna yleisen vanhuus- ja työ kyvyttömyys eläkkeen vuoden 1919 alusta Eläkettä maksetaan jokai selle 70 vuotta täyttäneelle yksinäi selle henkilölle 720 kruunua ja avio parille 1200 kruunua vuodessa Jos eläkkeen nauttijalla on itsellä tulo ja myönnetään eläkettä suhteellises ti vähemmän Yksinäinen henkilö jonka tulot nousevat tuhanteen kruu nuun ei saa eläkettä Aviopuolisoilla on tulorajana 1625 kr Tarkoitus kuten näkyy on auttaa vain vähäva raisia Tämän yleisen eläkkeen li säksi suunnitellaan parhaillaan eri koiseläkettä yksinäisille äideille joilla on lapsia Alotteen on tähän tehnyt Työväenpuolueen Naisyhdis tys Tämän ehdotuksen mukaan tulisl- vat eläkkeestä osallisiksi leskivai mot joilla on lapsia avioliitosta e ronneet tai erotetut äidit sekä avio tomat äidit Eläkkeestä osattomaksi ainakin toistaiseksi jäisivät erossa elävät äidit joiden eroa- ei ole lail lisesti vahvistettu sekä työkyvyttö mien miesten vaimot Tämän äitiys samoin kuin vanhuuseläkkeen ehto na pn että eläkkeensaaja nauttii kunnassa kotipaikka oikeutta ja on asunut kunnassa 15 vuotta Norjas sakaan ei ole yleistä koko maata käsittävää vanhuus ja äitiysvakuu tusta Kunnallisia vakuutuslaitoksia vaivaa se puutteellisuus että niistä osallisiksi pääsevät ainoastaan mää Tättyjen kuntien jäsenet ja näistäkin vain ne jotka ovat asuneet kunnissa määrätyn ajan- noin kymmenen vii sitoista vuotta VIISAUTTA SEKIN Täsä alempana on leikkaus Pu naisen Ristin tiedonannoista Siinä näet kerrotaan miten eräs nainen on keksinyt uuden tavan korjailla "jumalan kuvaa"-ihmistä Tämä jut tu tavallaan osoittaa miten sodan ruhjevammoja yritetään peitellä kal kin tavoin että se kurjuus jota sota tuottaa ei esiintyisi räikeänä kaikes sa alastomuudessaan Jos sen annet taisi peittelemättä esiintyä niin fe paremmin osoittaisi sodan turmiolli set seuraukset ja saattaisi enem män vastenmieliseksi kaiken sellai sen toiminnan Tässä muuten saa daan samalla hyvä tilaisuus ylistää tätä "jaloa" naista joka tämän "suu ren" keksinnön on tehnyt "Monet ranskalaiset sotilaat ja heidän perheensä kiittävät Mrs May nard Laddia Bostonista joka Ame rikan Punaisen Ristin toimesta ja avustamana on ihmeellisellä tavalla paikannut ruhjottuja kasvoja Sairaaloiden lääkärit tekivät par haansa parannellessaan sotamiesten poskipäitä neniä otsia' ja leukoja joista räjähtelevät pommit olivat raapineet pois osia He slirtelivät niihin liha- ja nahkapalasia muista osista ruumista mutta taitavinkaan lääkäri el voinut tehdä uutta leukaa tai nenää kun se on lentänyt pois suineen päivineen Mrs Laddkaan ei voinut tehdä uusia kasvonosia mutta ennen sotaa otetun valokuvan mukaan teki hän miehille samannäköiset keinotekoi set kasvot kuin heillä oli ennen so taa Ensin otti hän kipsin mallin kas voista semmoisina kuin ne olivat sodan jälkeen Toisen mallin teki hän valokuvan mukaan pienintä yk sityiskohtaa myöten sen kanssa Kun malli oli valmis niin valettiin sen mukaan naamio joka päällystet tiin hienolla kuparikerroksella säh kövirran avulla Kuukausimäärin täy tyi kokeilla ennen kuin löydettiin so piva aine joka olisi kestävä ja kum minkin niin kevyt että naamiota voitaisiin ilman rasitusta ja hanka luutta käyttää sekä päivin että öin Kun naamio oli valmis kiinnitettiin se sopivalla tavalla paikoilleen sil mälasit olivat hyvin suosittu kiinni tystapa Naamioita koetettiin uudel leen ja uudelleen kunnes ne istui vat hyvin ia mukavasti Käyttämällä erityistä maalia joka kestää pesemistä kuumassakin ve dessä arvet y m semmoiset maa lattiin niin taitavasti että ne voivat pettää asiantuntijankin El ainoas taan ulkonäköä vaan tietysti muka vuuttakin pidettiin silmällä Miehen joka oli menettänyt huulensa ei tar vinnut olla tupakkaa vailla Naamion huulet jätettiin sen verran auki että piipun tai paperossin suukappale siihen mahtui Punaisen Uistin museossa on ko konainen kaappi sa virnalle ja näistä naamioista Toiset niistä näyttävät minkälaiset sotilaan kasvot olivat ennen kuin hän sai naamion Ja toi set minkälaisilta ne näyttävät naa mio päällä Näitä malleja katsellessa voi helposti ymmärtää miksi niin monet nyt' tuntevat kiitollisuutta Mrs Laddia kohtaan siitä työstä mitä hiin on tehnyt Nuo kasvottomat sotilaat ovat muodostaneet "kuparinaamtomiesten seuran" joka piti ensimälsen vuosi kokouksensa tammikuussa Parisissa Parhaimman puheen tuossa tilaisuu dessa piti eräs parturi joka oli taistelussa menettänyt nenänsä ja joka oli ollut epätoivoissaan siitä että hänen nenätön naamansa säikä yttäisi pois liiketuttavat hänen liik keestään Mrs iLadd laittoi hänelle naamionenän ja hän ylistää nyt Mrs Laddia parhaimpana hyväntekijänään" KANSAINVÄLINEN NAIS ' TEN ÄÄNIOIKEUS LIITTO Mrs Chapman Catt on pyytä nyt eroa Äänioikeusliiton presi dentin toimesta ilmoittaen syyk si vanhuutensa ja huonon ter veytensä Kuitenkin huolimat ta hänen eronpyynnistään on hänet yksimielisesti uudelleen valittu samaan virkaan HSn on suostunut jäämään edelleen lii ton presidentiksi Kansainvälinen Naisten Ääni oikeusliiton kongressi viimeises sä istunnossaan päätti että lii ton seuraava kongressi pidetään Pariisissa 1922 TILAA TOVERITAR! VVATERFORD CONN Toverillinen tervehdys täältä ym päri maata asuville Toverittaren lu kijoille Meitä on täällä noin kym menkunta suomalaista perhettä vaan yhteispyrinnöistä ei ole puhet takaan Kansalaiset täällä jo varmasti n vat niin itsetietoisia että eivät sen enempää sivistystä tarvitsekaan Sil tä se näyttää kun ei naisille enää sanasota riitä vaan täytyy välistä lyödä toisiaan mopanvarsilla päähän Olisi aika heittää pois tuollaiset turhanpäiväiset vuosia kestävät rii dat joista ei ole muuta kuin ikävät seuraukset Tansseja ovat suomalaiset N hom manneet useampia viime talvena Onhan nekin paikallaan nuoria vir kistämään vaan saisi sitä sentään hommata muutakin ohjelmaa Kesäiset ilmat alkavat jo houku tella puoleensa loiseläjiä Niille sit ten työläisnaiset yrittävät kilvan pyykkiä pestä se parhain joka eni ten jaksaa puskea Eipä nyt muuta tiilläkertaa Ensikertalainen — Tahdotko tietää mitä työläisnaiset toimivat ja ajat televat — Tilaa Toveritar -I- I- T T 1-1 I I I I I t I H H I I 1 H' H 4-NEW YORKIN SUOM NAISTEN 4 ! OSUUSKOTI t + JA PA'KANVXLITYS-T0IMISTO4 4- 241 Lenox Ave A 122 St 4 + 4 4- Telefooni: 813 Mornlng side 4 II- -t-1 IIII II M I I M III 1 I